วันพฤหัสบดีที่ 14 มีนาคม พ.ศ. 2562

ระบำดาวดึงส์


ระบำดาวดึงส์
ระบำดาวดึงส์ ได้ถูกปรับปรุงท่ารำขึ้นมาใหม่ให้แตกต่างจากระบำมาตรฐานอื่น การแสดงชุดนี้เป็นระบำประกอบการแสดงละครดึกดำบรรพ์เรื่อง สังข์ทอง ตอนตีคลี แต่เดิมได้จัดการแสดง ณ โรงละครดึกดำบรรพ์ วังบ้านหม้อ ในปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
          ระบำดาวดึงส์เป็นบทพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้พรรณนาความงดงามของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และทิพยสมบัติของพระอินทร์
          ระบำดาวดึงส์ได้ปรับปรุงท่ารำบางท่าเลียนแบบท่าเต้นพิธีแขกเจ้าเซ็น โดยท่ารำแบบนี้เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรีทรงประดิษฐ์ขึ้นโดยมีหม่อมเข็ม กุญชร ณ อยุธยา เป็นผู้ควบคุมฝึกหัดคิดท่ารำ 

บทร้อง ระบำดาวดึงส์
(ปี่พาทย์ทำเพลงเหาะ รัว)
- ร้องเพลงตะเขิ่ง -
                  
                               ดาวดึงส์เทวโลกมโหฬาร            เป็นที่อยู่สำราญฤทัยหรรษ์
                           สารพัดงามจริงทุกสิ่งอัน                สารพันอุดมสมใจปอง
                          เทพบุตรผุดผ่องพรรณโฉมยง           งามทรงอาภรณ์ไม่มีหมอง
                          นางอัปสรงอนสงวนนวลละออง        งามทรงเครื่องทองและเพชรนิล
- ร้องเพลงเจ้าเซ็น -
             
                             สมเด็จพระอมรินทร์ปิ่นมงกุฎ        ทรงวชิราวุธธนูศิลป์ 
                         รักษาเทวสีมาเป็นอาจิณ                  อสุรินทร์อสุรีไม่บีฑา 
                         อันอินทรปราสาททั้งสาม                 ทรงงามสูงเงื้อมกลางเวหา 
                         สี่มุขหุ้มมาศสะอาดตา                    ใบระกาแกมแก้วประกอบกัน 
                         ช่อฟ้าช้อยเฟ้อยเฉื่อยชด                 บราลีที่ลดมุขกระสัน 
                         มุขเด็จทองดาดกนกพัน                  บุษบกสุวรรณชมพูนุท 
                         ราชยานเวชยนต์รถแก้ว                  เพริศแพร้วกำกงอลงกต 
                         แอกงอนอ่อนสลวยชวยชด              เครือขดช่อตั้งบัลลังก์ลอย 
                         รายรูปสิงห์อัดหยัดยืน                   สุบรรณจับนาคหิ้วเศียรห้อย 
                         ดุมพราววาววับประดับพลอย          แปรกแก้วกาบช้อยสะบัดบัง 
                         เทียมด้วยสินธพเทพบุตร               ทั้งสี่บริสุทธิ์ดั่งสีสังข์ 
                         มาตลีอาจขี่ขับประดัง                   ให้รีบรุดสุดกำลังดังลมพา
- ปี่พาทย์ทำเพลงรัว
ดนตรีที่ใช้ในการแสดง
            การแสดงระบำดาวดึงส์ใช้วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ ซึ่งดัดแปลงมาจากวงปี่พาทย์เครื่องคู่และเครื่องใหญ่ โดยลดเครื่องดนตรีบางชนิด สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ได้กำหนดเครื่องดนตรีได้แก่ ระนาดเอกตีด้วยไม้นวม ระนาดทุ้มเหล็ก ระนาดทุ้ม ฆ้องวงใหญ่ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยอู้ ตะโพนคู่ ฉิ่ง ฆ้องหุ่ย 7 ลูก ตะโพนและกลองแขก เพื่อให้เสียงทุ้มนุ่มนวล ไม่แข็งกร้าว เพลงที่ใช้ประกอบท่ารำ ได้แก่ เพลงเหาะ เพลงรัว เพลงตะเขิ่ง และเพลงแขกเจ้าเซ็น
เครื่องแต่งกายระบำดาวดึงส์
   ·      เทวดา แต่งกายยืนเครื่องพระ นุ่งผ้ายกจีบโจงหางหงส์ทับสนับเพลา สวมเสื้อปักดิ้นเลื่อมลายกนกแขนสั้น ปลายแขนติดกนก สวมเครื่องประดับถนิมพิมพาภรณ์ ศิราภรณ์ชฎายอดชัย
·         นางฟ้า แต่งกายยืนเครื่องนาง นุ่งผ้ายกจีบหน้านางทิ้งชายพก สวมเสื้อในนาง ห่มด้วยผ้าห่มนาง ปักด้วยดิ้นเลื่อมลายกนก สวมเครื่องประดับถนิมพิมพาภรณ์ ศิราภรณ์มงกุฎกษัตริย์

อ้างอิง

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น