ระบำดาวดึงส์
ระบำดาวดึงส์
ได้ถูกปรับปรุงท่ารำขึ้นมาใหม่ให้แตกต่างจากระบำมาตรฐานอื่น
การแสดงชุดนี้เป็นระบำประกอบการแสดงละครดึกดำบรรพ์เรื่อง สังข์ทอง ตอนตีคลี
แต่เดิมได้จัดการแสดง ณ โรงละครดึกดำบรรพ์ วังบ้านหม้อ
ในปลายรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5
ระบำดาวดึงส์เป็นบทพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ
เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้พรรณนาความงดงามของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
และทิพยสมบัติของพระอินทร์
ระบำดาวดึงส์ได้ปรับปรุงท่ารำบางท่าเลียนแบบท่าเต้นพิธีแขกเจ้าเซ็น
โดยท่ารำแบบนี้เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรีทรงประดิษฐ์ขึ้นโดยมีหม่อมเข็ม กุญชร ณ
อยุธยา เป็นผู้ควบคุมฝึกหัดคิดท่ารำ
บทร้อง “ระบำดาวดึงส์”
(ปี่พาทย์ทำเพลงเหาะ รัว)
- ร้องเพลงตะเขิ่ง -
ดาวดึงส์เทวโลกมโหฬาร
เป็นที่อยู่สำราญฤทัยหรรษ์
สารพัดงามจริงทุกสิ่งอัน
สารพันอุดมสมใจปอง
เทพบุตรผุดผ่องพรรณโฉมยง
งามทรงอาภรณ์ไม่มีหมอง
นางอัปสรงอนสงวนนวลละออง
งามทรงเครื่องทองและเพชรนิล
- ร้องเพลงเจ้าเซ็น -
สมเด็จพระอมรินทร์ปิ่นมงกุฎ
ทรงวชิราวุธธนูศิลป์
รักษาเทวสีมาเป็นอาจิณ
อสุรินทร์อสุรีไม่บีฑา
อันอินทรปราสาททั้งสาม
ทรงงามสูงเงื้อมกลางเวหา
สี่มุขหุ้มมาศสะอาดตา
ใบระกาแกมแก้วประกอบกัน
ช่อฟ้าช้อยเฟ้อยเฉื่อยชด
บราลีที่ลดมุขกระสัน
มุขเด็จทองดาดกนกพัน
บุษบกสุวรรณชมพูนุท
ราชยานเวชยนต์รถแก้ว
เพริศแพร้วกำกงอลงกต
แอกงอนอ่อนสลวยชวยชด
เครือขดช่อตั้งบัลลังก์ลอย
รายรูปสิงห์อัดหยัดยืน
สุบรรณจับนาคหิ้วเศียรห้อย
ดุมพราววาววับประดับพลอย
แปรกแก้วกาบช้อยสะบัดบัง
เทียมด้วยสินธพเทพบุตร
ทั้งสี่บริสุทธิ์ดั่งสีสังข์
มาตลีอาจขี่ขับประดัง
ให้รีบรุดสุดกำลังดังลมพา
- ปี่พาทย์ทำเพลงรัว –
ดนตรีที่ใช้ในการแสดง
การแสดงระบำดาวดึงส์ใช้วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์
ซึ่งดัดแปลงมาจากวงปี่พาทย์เครื่องคู่และเครื่องใหญ่ โดยลดเครื่องดนตรีบางชนิด
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ได้กำหนดเครื่องดนตรีได้แก่ ระนาดเอกตีด้วยไม้นวม
ระนาดทุ้มเหล็ก ระนาดทุ้ม ฆ้องวงใหญ่ ขลุ่ยเพียงออ ขลุ่ยอู้ ตะโพนคู่ ฉิ่ง
ฆ้องหุ่ย 7 ลูก ตะโพนและกลองแขก เพื่อให้เสียงทุ้มนุ่มนวล
ไม่แข็งกร้าว เพลงที่ใช้ประกอบท่ารำ ได้แก่ เพลงเหาะ เพลงรัว เพลงตะเขิ่ง
และเพลงแขกเจ้าเซ็น
เครื่องแต่งกายระบำดาวดึงส์
· เทวดา แต่งกายยืนเครื่องพระ นุ่งผ้ายกจีบโจงหางหงส์ทับสนับเพลา
สวมเสื้อปักดิ้นเลื่อมลายกนกแขนสั้น ปลายแขนติดกนก สวมเครื่องประดับถนิมพิมพาภรณ์
ศิราภรณ์ชฎายอดชัย
· นางฟ้า
แต่งกายยืนเครื่องนาง นุ่งผ้ายกจีบหน้านางทิ้งชายพก สวมเสื้อในนาง
ห่มด้วยผ้าห่มนาง ปักด้วยดิ้นเลื่อมลายกนก สวมเครื่องประดับถนิมพิมพาภรณ์
ศิราภรณ์มงกุฎกษัตริย์
ระบำดาวดึงส์เป็นบทพระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้พรรณนาความงดงามของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และทิพยสมบัติของพระอินทร์
ระบำดาวดึงส์ได้ปรับปรุงท่ารำบางท่าเลียนแบบท่าเต้นพิธีแขกเจ้าเซ็น โดยท่ารำแบบนี้เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรีทรงประดิษฐ์ขึ้นโดยมีหม่อมเข็ม กุญชร ณ อยุธยา เป็นผู้ควบคุมฝึกหัดคิดท่ารำ
อ้างอิง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น